 پنج شنبه 29 فروردين 1392برچسب:کاهو,بیماری های کاهو,گیاه شناسی,کاشت کاهو,کشاورزی, :: 22:50 :: نويسنده : یاس
کاهو
تاریخچه
کاهو یکی ازقدیمی ترین سبزیجات دنیا است که منشاء آن در هندوستان و آسیای مرکزی می باشد کاهو طبق مدارکی که به دست امده از شش قرن قبل از میلاد در ایران مصرف می شده است ویک سال قبل از میلاد به روم راه یافت وکریستف کلمب تخم کاهو را به جهان معرفی کرد.
خواص مرفولوژیکی
کاهو گیاهی است یک ساله با نام علمی لاکتوکاساتیوا دارای برگ های پهن و دراز و کشیده و بدون کرک و بریدگی کناره ریزبرگ ها به شکل طوقه است که طی رشد به هم می پیچند با طعم کمی شیرین و بذر ان خاکستری تا سیاه است و معمولا سیستم ریشه ای سطحی دارد بهترین رشد نمو را در شرایط معتدل بانور زیاد دارد .کاهو نسبت به سرما مقاوم و روز بلند است.
ترکیبات
درصد گرم کاهوی ايراني مواد زير موجود است :
آب 94 گرم
انرژي 18 كالري
پروتئين 1/2 گرم
موادنشاسته اي 0/1 گرم
كلسيم 65 ميلي گرم
فسفر 25 ميلي گرم
آهن 1/5 ميلي گرم
چربي 0/2 گرم
سديم 10 ميلي گرم
پتاسيم 250 ميلي گرم
ويتامين آ 500 واحد
ويتامين ب 1 0/5 ميلي گرم
ويتامين ب 2 0/08 ميلي گرم
ويتامين ب 3 0/4 ميلي گرم
ويتامين ث 10 ميلي گرم
ارسنيك 0/02 ميلي گرم
اسيد اگزاليك 0/003 ميلي گرم
كاهو ضمنا داراي مواد معدني مانند نيكل ، كبالت ، سولفور و مس مي باشد.
روش کاشت:
۱ ) خزانه کردن : این روش به دو صورت انجام می گیرد .
الف ) بذر کاهو را روی خطوطی به فاصله ۱۰ سانتیمتر در خزانه ی اول می کارند و پس از جوانه زدن و زمانی که گیاه ۳ برگه شد آن را به خزانه دوم که فاصله ردیف ها از یکدیگر ۲۰ سانتیمتر باشد منتقل و به فواصل ۱۰ سانتیمتر از یکدیگر نشاء می کنند . زمانی که بوته ها ۵ تا ۶ برگه شدند ، آنها را به زمین اصلی که فاصله ردیف ها از یکدیگر ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر باشد ، منتقل و به فاصله ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر از یکدیگر می کارند . ب) در این روش پس از آن که بوته های جوان در خزانه اول ۳ برگه شدند آنها را مستقیما به زمین اصلی منتقل نموده و بفاصله ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر از یکدیگر روی ردیف هایی به فاصله ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر از هم می کارند . نکته مهم و قابل توجه آن است که دقت شود اگر خزانه کوُش گرم و یا شاسی باشد چون دارای حرارت مناسب است ، پس از انتقال بوته ها به زمین اصلی صدمه ای به گیاه وارد نشود . زیرا هوای آزاد حرارت مناسب خزانه را نخواهد داشت ، بنابراین روش اول تا حدود زیادی این مشکل را حل می نماید . ۲ ) کاشت کاهو در زمین اصلی : علت اساسی خزانه کردن گیاه آن است که چون کاهو گیاه پُرتوقعی است، در زمین کوچکتر تامین مواد غذایی و مراقبت های زراعی ارزانتر و آسانتر انجام می شود ، به همین دلیل آن رادر خزانه کردن میکارند. ولی اگر بخواهند در زمین اصلی اقدام به کشت کنند ، عملیات وجین کردن و تُنُک نمودن گران تمام می شود . به همین دلیل از گیاهان دیگری مانند : تربچه و پیازچه کمک می گیرند و آنها را باهم می کارند تا در زمانی که این گیاهان برداشت می شوند ، عملیات وجین کردن و تُنُک کردن هم خود بخود صورت گیرد و چنانچه نقاطی از زمین تُنُک و نقاطی دیگر انبوه باشد ، از نقاط انبوه تر بوته ها را خارج ساخته و در نقاط تُنُک تر نشاء نمایند . بهترین روش کاشت در زمین اصلی ، روش خطی ( ردیفکاری ) است و درکشت های وسیع این عمل را با ماشین بذرافشان انجام می دهند .کاهو به وسیله بذر کشت و تکثیر می شود . بذر آن دارای برجستگی و به دو رنگ سیاه و سفید است و در یک کیلو گرم حدود یک میلیون دانه یافت می شود . برای آن که بذر کاهو متراکم کاشته نشود بهتر است که بذر را با ۵ برابر حجم خود خاک نرم و یا ماسه مخلوط نموده و در زمین بپاشند . بذرگیری :
برای آن که بذر سالم و قوی بدست آید ، بین بوته های کاهو آنهایی را که بهتر هستند انتخاب نموده و در اوایل فروردین ماه در زمینی که آماده شده ( زمین انتخابی برای هر نوع از کاهو ، بایستی جداگانه در نظر گرفته شود و توجه بنمایند که انواع مختلف مانند : کاهو پیچ یا کاهو دولابی و غیره را باهم مخلوط نکارند ) مجددا می کارند . فاصله بین این بوته ها ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر از یکدیگر مناسب است .
اواخر اردیبهشت ماه بوته ها بزرگ شده و به گل می نشینند و بذر آنها در ماههای خرداد و اوایل تیرماه کاملا می رسد . آنگاه ساقه های حامل بذر را قطع نموده دسته کرده و در محلی سایه خشک می کنند ، سپس آنها را با ملایمت تکان داده ( می کوبند ) تا بذرها جدا شوند . گروهی از متخصصین و افراد با تجربه معتقدند که بذر دوساله کاهو برای کشت بهتر از بذر یک ساله آن می باشد.
خاک و کود
به طور کلی کاهو را می توان در انواع خاک ها کاشت کرد. کاهوی بهاره در زمین های سبک که زود گرم می شوند بهتر رشد می کنند.مناسب ترین زمین برای کاهو، خاک لومی سبک است که مقدار زیادی مواد آلی دارد.
خاکها نیمه سنگین همراه با مواد هوموسی که دارای نفوذ پذیری مناسب وظرفیت نگهداری بالای آب است (خاکهای لومی شنی ویا لومی رسی) نیز برای این گیاه مناسب اند.
بستر بذر کاهو می بایست صاف، نرم و یکنواخت باشد که برای استقرار و رشد گیاهان جوان کاهو بسیار ضروری است.مناسب ترین PH خاک برای زراعت کاهو بین 5/5 تا 5/7 است.
کاهو گیاهی است پُر توقع و بایستی قبل از کاشت حداقل در هر هکتار ۲۰ تن کود حیوانی پوسیده و ۲۰۰ کیلو فسفات آمونیم و ۱۰۰ کیلو گرم پتاس داده شود .
کود دامی به علت کوتاه بودن دوره رویشی گیاه کاملا در دسترس آن قرار نمیگیرد، بنابراین با ید مقدار کافی کود شیمیایی در اختیار گیاه قرار داد تا ریشه های سطحی کاهو بتوانند به نحو بهتری از آن استفاده نمایند.
کاهو به انواع نمک ها حساس است وتحت شرایط شوری خاک قسمت پیچ را با تاخیر میسازد بنابراین باید در مقدار کود شیمیایی دقت فراوان کرد. گیاهان جوان نسبت به شوری تحمل کم وگیاهان بالغ تحمل بیشتری دارند.
داشت و برداشت
دو هفته بعد از نشاء کاری مبارزه با علف های هرز آغاز می شود .دفع علف های هرز با علفکش های شیمیایی و یا وجین کردن انجام می شود .معمولا در کشت مستقیم 1تا 2 بار وکشت نشائی بیش از یکبار وجین نمی شود. در زمان وجین کردن باید دقت شود که به گیاه آسیبی نرسد زیرا گیاه صدمه دیده در مقابل بیماری ها به ویژه بیماری سفیدک بسیار حساس است.
کاهو از زمان کاشت به آبیاری منظمی نیاز دارد، آب زیاد یکباره می تواند به گیاه خسارت زیادی بزند.
ظرفیت مزرعه آبی برای کاهو 65 تا 70 درصد است ودوره خشکی نیز برای کاهو مناسب نیست.
این سبزی طی دوره رویشی کوتاه خود به میزان 140 تا 160 لیتر آب در متر مربع نیاز دارد.
برداشت کاهو در سطوح کوچک با چاقو های دسته بلند انجام میشود ودر زراعت با سطوح بزرگ با ماشینهای ویژه برداشت کاهو انجام میشود .
بسته بندی وحمل و نقل برای میدانهای تره بار در صندوقهای چوبی انجام میگیرد وبرای جلو گیری از پژمردگی کاهو لازم است ازکاغذهای ویژه ضد رطوبت که در بین ردیفهای کاهو در صندوقها قرار میدهند استفاده نمود. دردمای صفر درجه ورطوبت نسبی 95 درصد میتوان کاهو را به مدت 7 هفته نگهداری کرد.
انواع کاهو
به طور کلی دو دسته کاهو وجود دارد: ۱-کاهوی پرورشی یا اهلی
2-کاهوی خودرو یا وحشی
کاهوی پرورشی نیز انواع مختلفی دارد:
۱- کاهوی پیچ گرد: برگ‌های این نوع کاهو به طور نسبتا فشرده روی هم قرار می‌گیرند. برگ‌های داخلی سفید رنگ و برگ‌های بیرونی سبز رنگند و یکی از بهترین انواع برای انتقال به مناطق دور می‌باشد. ۲- کاهوی پیچ معمولی: این نوع کاهو ایستاده است و شاید ارتفاع بوته به ۴۰-۳۰ سانتیمتر هم برسد. برگ‌های بیرونی سبز و نرم و برگ‌های داخلی سبز مایل به سفید و لطیف و شکننده است. این نوع کاهو در ایران استفاده زیادی دارد
. ۲- کاهوی پیچ معمولی: این نوع کاهو ایستاده است و شاید ارتفاع بوته به ۴۰-۳۰ سانتیمتر هم برسد. برگ‌های بیرونی سبز و نرم و برگ‌های داخلی سبز مایل به سفید و لطیف و شکننده است. این نوع کاهو در ایران استفاده زیادی دارد.
۴- کاهوی ساقه: در این نوع کاهو ساقه آن نیز قابل استفاده است ولی گاهی برگ‌های کوچک و لطیف آن نیزاستفاده میشود این نوع کاهو در ایران مورد مصرف ندارد.
خواص داروئي:
خواص گياه كاهو
كاهو از نظر طب قديم ايران سرد و مرطوب است
1)كاهو تميز كننده خون است
2)كاهو بعلت داشتن آهن خونساز است
3)ضد تورم است
4)كاهو خواب آور و آرام بخش است
5)كاهو براي ضعف اعصاب مفيد است
6) كاهو ملين و ادرار آور است
7)خوردن كاهو براي ماليخوليا مفيد است
8)كاهو زخم هاي مجاري ادرار و مثانه را درمان مي كند
9)اگر كاهو را با سكنجبين و يا سركه بخورند اشتها آور است
10)كاهو اثر ضد تشنج درد
11)درد معده را تسكين مي دهد
12)كاهو قواي جنسي را تقويت مي كند
13)براي برطرف كردن درد سينه كاهو را بپزيد و بخوريد
14)زنان شيدره اگر مي خواهند كه شيرشان زياد شود بايد كاهوي پخته بخورند
15)ورم غدد لنفاوي را برطرف مي كند
خواص تخم كاهو
تخم كاهو از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است
1-تخم كاهو مخرب و خواب آور است
2-خوردن تخم كاهو زكام را برطرف مي كند
3-تخم كاهو براي درد سينه مفيد است
4-خوردن تخم كاهو براي دستگاه ادراري نافع است و آنهائيكه قطره قطره ادرار مي كنند بايد تخم كاهو بخورند
( در حدود 10 گرم روزانه ) تا اين مرض برطرف شود .
بیماری های کاهو
سفیدک داخلی کاهو: عامل این بیماری قارچ bremialactuca می باشد . این قارچ از شاخه 1 میکوتا (oomycota) ، دارای میسلیوم بین سلولی می باشد و به صورت پارازیت اجباری ، غذای خود را توسط هوستوریوم های گرد از سلولهای زنده گیاهی می گیرد . این قارچ ، زمستان ، شرایط نامساعد را در بذر کاهو ، خاک و بقایای آلوده سپری می کند . گسترش این بیماری معمولا توسط باد صورت می گیرد . علائم بیماری : روی برگ کاهو لکه های مجزا و یا درهمی ظاهر می شود لکه های روی پهنک برگ وقتی نمایان می شوند شکل زاویه دار و رنگ قهوه ای دارند . در نواحی بروز لکه ها بافتهای برگ پوسیده و یا خشک می شوند . در شرایط رطوبتی بالا در پشت برگها اندامهای رویشی قارچ ظاهر می شود . کپکهای سفید پشت برگ اندامهای بارده غیر جنسی قارچ است . مناسبترین درجه حرارت برای گسترش این قارچ C° 25-20 است و در چنین شرایطی آلودگی و نفوذ قارچ به داخل گیاه از طریق روزنه های هوایی برگ میسر می شود . دوره ی کمون بیماری مدت 6-8 روز طول می کشد و سپس علائم بیماری بروز می کند . لکه قهوه ای کاهو:
از جمله بیماری های دیگر کاهو می توان به کپک خاکستری کاهو – لکه خاکستری کاهو – آنتراکنوز کاهو _موزاییک کاهو-لکه ی قهوه ای کاهو و سفیدک داخلی کاهو اشاره کرد .
نظرات شما عزیزان:
مزرعه سبز مجله کشاورزی باغبانی،حشره شناسی،گیاهان دارویی،هوا و اقلیم شناسی و کلیه مطالب مربوط به رشته کشاورزی درباره وبلاگ  آخرین مطالب پیوندهای روزانه پيوندها
 نويسندگان
|
|||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||
<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: